Oyun'un notu: Aşağıdaki yazıyı, LİNÇÇİ Yaşam Kaya'nın editörlük yaptığı LİNÇÇİ tiyatronline.com sitesinden alarak olduğu gibi yayınladık. Ancak, yazıda bulunan LİNÇÇİ adlara biz link verip, bu adları kırmızı renkle biz belirginleştirdik. Ayrıca, yazıdaki bariz yazım yanlışlarını kırmızı renkle belirtip, doğrularını yeşil harflerle biz yazdık! ***
Türkiye tiyatrosunun hızla, hem de şimşek hızıyla çürümesine, küf tutmasına ve bir ceset hâlinde hayaletler âlemiyle Hades arasında mekik dokumasına neden olanlardan biri de LİNÇ yayıncısı Yaşam Kaya'dır. Yaşam cahili, kültür cahili, bilim cahili, sanat cahili, etik ve estetik cahili, LİNÇ yayıncısı Yaşam Kaya'nın aşağıda sunduğumuz deli saçması yazısını(!?) okumadan önce, derin derin nefes alıp, hemen aşağıda linkini verdiğimiz Coşkun Büktel'e ait yazıyı mutlaka oyunuz:
Yaşam Kaya, "İngiltere basınında yazan ilk Türk tiyatro eleştirmeni" olmakla övünüyor
***
İstanbul Tiyatro Festivali'nde (17. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali'nde) Ölü Bir Oyun……
LİNÇÇİ Yaşam Kaya
Eğitimci, Tiyatro Eleştirmeni
25 Mayıs 2010
İstanbul Tiyatro Festivali (17. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali), ilk günkü açılış gösterisi ile izleyenleri derinden sarsmış; bunun neticesinde gösterimdeki oyunlar olumlu bir havada sürüp gitmişti. Fakat ne var ki bazı durumlar bu olumlu havayı yok ediyor. Amerikalı yazar Irwin Shaw'ın (Shaw'un) güncelliğini yitirmiş oyunu “Ölüleri Gömün” teatral bir facia olarak festival sahnelerinde boy gösteriyor (17. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali / İstanbul Devlet Tiyatrosu Şişli Cevahir Sahnesi'nde boy gösterdi).
İlk kez 1936 yılında Amerika’da (New York) seyirci karşısına geçen (çıkan) oyunda, 1930’lu yılların zombiyi andıran insan tiplemelerini görüyoruz. O dönemin korku sinemasının işlediği konulardan yola çıkarak, ‘Ölüleri Gömün’ fazlasıyla sinema senaryolarına özentili bir metin diyebiliriz. Savaşta vatanları için (!) öldüğü iddia edilen bir grup askerin gömülmeyi reddederek dünyada kalmak istemelerini konu edinen gösteri, anlattığı yıllar itibari ile günümüzden çok uzak.
Amerika’ nın 1929 yılında yaşadığı büyük ekonomik buhranın ince ince anlatıldığı oyunda, Martha’nın 18 dolar (Haftada on sekiz Dolar elli Sent! / "Eleştiren Oyunlar" sf. 174) için neden yaşamak gerektiğini anlattığı sahne dışında oyunun geneli ekonomik açmazlarla dolu. 6 askerin gömülmeyi reddeden yapıları bir yana, toplumun içinde bulunduğu psikolojik ve ekonomik yıkım askerlerin trajedilerinden daha bir ön planda. Durum böyle olunca ‘savaş karşıtı’ diye pohpohlanan bir oyunun aslında o dönem toplumunun yaşam mücadelesi olduğu ortaya çıkıyor.
Şakir Gürzumar, ‘Ölüleri Gömün’ oyununu festivale (17. Uluslararası İstanbul Tiyatro Festivali'ne) yetiştirme telaşından olacak, oyuncuların rol seçimlerini tespit edememiş. Özellikle konunun işleyişi fazlaca kalabalık bir kadro için boğucu bir hale dönüşüyor. Basit ve sade tutulan dekorun oyunun geniş konseptine uymaması, zaten fazlaca psikolojik gerilimi içinde barındıran oyunu daha bir anlaşılmaz hale sürüklüyor. Kostüm seçimlerindeki yanlışlar, askerlerin pespaye sahne duruşları yönetmeni çok zor bir durumla karşı karşıya bırakıyor.
Konunun bir türlü ilerlemeyen dil yapısını da düşünürsek sahnede ne denli berbat bir çevirinin yer aldığını anlarız. Coşkun Büktel ikili diyaloglarda psikolojik gerilimleri anlamayarak, düz konuşma metinleri yaratıyor. Bugünkü çeviri programları ‘Ölüleri Gömün’ oyununu Coşkun Büktel’den daha iyi çevirebilir. Irwin Shaw'ın (Shaw'un) isim olarak sanat dünyasında bıraktığı etki yazdığı oyunlarına da yansımış olacak ki, konuda bir türlü oluşmayan bütünlük yönetmen tarafından görülmemiş ya da görülmek istenmemiş. Shaw, savaş karşıtı felsefeden yola çıkarak yazdığı bir diğer senaryoda da yıllar önce büyük hayal kırıklığı yaşatmıştı. 1958 (1949) yılında yazılan ‘The Young Lions’ Alman Nazilerinin (Nazileri'nin) yaptığı katliamlar üzerine kurgulanan basit bir anlatıdan oluşuyordu. Eser, Marlon Brando sayesinde sinema dünyasında ses getirebilmişti. Yazarın konu seçimlerindeki evrensel duruşu eserlerindeki işleyişe pek yansımamış. ‘Ölüleri Gömün’ oyunu da bu kategori içinde yer alıyor.
Musa Uzunlar, Dündar Müftüoğlu, Civan Canova, Ömer Hüsnü Turat, Ali Fuat Çimen, Cengiz Daner, Ali Ersin Yenar, Erdal Bilingen, M. Alp Sunaoğlu, Ekrem Tuna Öztunç, Murat Barış Kavrukkoca, Serhan Süsler, Cenk Demirel, Can Baykan, Burak Altay, Yasemin Atasu, Belir Yarar Altay, Gözde Okur, Fulya Ceylan Aksütlü, Duygu Eren Tosya, Berrin Arısoy Akhasanoğlu, Ediz Baysal, Alper Saylık, Can Güvenç, Gökhan Türkal, LİNÇÇİ Bengi Heval Öz, Ebru Kaymakçı, Seda Çavdar, Cansu Dağdelen, Yasemin Yalçınkaya, Ahmet Taşdemir, Birol Engeler, Burak Yıldız, Mehmet Onur Büyüktopçu, Serkan Özcan, Alper Saylık, Fatih Koşkan, Alparslan Ataman, Çağrı Aslan, Gökhan Türkal, Can Güvenç oyunda görev alan oyuncular.
Şakir Gürzumar, kendisini aşan bir işin altına girdiğinin farkındadır umarım. Oyuncuların rol dağılımları kesinlikle tekrar gözden geçirilmeli. Dündar Müftüoğlu ve Ali Fuat Çimen oyunda sivrilen isimler. Işık tasarımında Yakup Çartık son derece başarılı.
Son olarak metnin militarizme eleştirel baktığı nokta, Amerika’ nın dünyaya getirmek istediği demokratik reformlar kadar sahte kalıyor. Savaşlardan beslenen toplum yapısı, sadece kişiler üzerinden eleştiri boyutuna taşındığı için insanlığı ilgilendirmeyen bir noktadan ileriye gidemiyor. Oyun İstanbul Devlet Tiyatroları'na (Tiyatrosu'na) yakışmamış. Daha keskin daha güzel daha sert metinlerle savaş karşıtlığı pekala anlatılabilir.
(Kaynak: tiyatronline.com)
***
Ayrıca bakınız:
Irwin Shaw'un yazıp Coşkun Büktel'in çevirdiği Ölüleri Gömün oyununu yöneten İDT Müdürü Şakir Gürzumar'ın yardımcılarından biri LİNÇÇİ Bengi Heval Öz!
İstanbul Devlet Tiyatrosu / Ölüleri Gömün
Dikmen Gürün'ün yönettiği İKSV Tiyatro Festivali, LİNÇÇİ Demirkanlı'nın yönettiği tiyatrodergisi.com.tr'ye reklam vererek, LİNÇ kültürünü destekliyor!
LİNÇÇİ Yaşam Kaya, LİNÇÇİ Cem Kenar'ın yazıp yönettiği, LİNÇÇİ Bengi Heval Öz'ün oynadığı Kültür Bakanlığı çanağındaki oyunu arş-ı âlâya çıkarıyor!.
***
Düşünme, konuşma, anlatma, yazma, yönetme, eğitme, eleştirme becerileri hiç mi hiç gelişmemiş LİNÇÇİ Yaşam Kaya, Attilâ İlhan'ı, Atilla İlhan sanıyor!
LİNÇÇİ Yaşam Kaya; hem yazı yazmasını bilmiyor, hem de Taraf gazetesinde eleştirmen!
Dramaturgu LİNÇÇİ Ömer Faruk Kurhan olan Nedim Saban, "hem yazı yazmasını bilmiyor, hem de Taraf gazetesinde eleştirmen" Yaşam Kaya'dan medet umuyor!
Ahmet Altan'ın yönettiği Taraf, LİNÇ KAMPANYASI ana sponsorlarından Demirkanlı'nın yönettiği Tiyatro... Tiyatro... dergisine gusül abdesti aldırmış!!!
Ertuğrul Timur, Ömer Kurhan, Can Törtop, Yaşam Kaya, Cüneyt Yalaz, Murat Demirbaş, Orhan Aydın'ın "LİNÇ DAVASI" arkadaşı Demirkanlı, harfleri yutuyor!
Mustafa Demirkanlı, Ertuğrul Timur, Can Törtop, Yaşam Kaya gibi LİNÇÇİLER, Coşkun Büktel'le Hilmi Bulunmaz'ın ifade olanaklarını imha etmek istediler!
Düşünmesini, konuşmasını, yazmasını, oynamasını, yönetmesini bilmeyen LİNÇÇİ TOBAV, sadece Türkçe kuralları ihlâl etmiyor, kendini de ifade edemiyor!
Kültür Bakanlığı çanağı yalamak zorunda kaldığına göre tiyatroculukta ve tatlıcılıkta başarısız olduğu kanıtlanan Nedim Saban yazarlıkta da başarısız!
LİNÇÇİ olmayan Dündar İncesu, LİNÇÇİ TİYATRONLINE'daki yazısında, LİNÇÇİ "DOSTLAR TİYATROSU'na ve de" LİNÇÇİ "GENCO ERKAL'a teşekkür ederim." diyor!
Enver Başar'ın sahibi olduğu LİNÇÇİ tiyatronline.com sitesinin yaşam cahili editörü LİNÇÇİ Yaşam Kaya, LİNÇÇİ DestAR Tiyatro'nun oyununu "tanıtıyor"!
tiyatronline.com sitesi, yanlış harf kullanıyor
Büktel, Kaya hakkındaki yazımıza değiniyor...
Yaşam Kaya yazısının dibine çökenler
Çifte standardı unutmuyoruz!
"Ortak Ses"e tek tek yanıtlar
Yaşam Kaya hamaset yapıyor
Sansürlü tiyatro, sansürlü yayıncılık
Demirkanlı yalanları
Büktel; görüyor, duyuyor, konuşuyor!
LİNÇÇİ tiyatronline.com editörü LİNÇÇİ Yaşam Kaya, kapitalizme gusül aptesti aldıran Taraf'ta Dostlar Tiyatrosu şefi LİNÇÇİ Genco Erkal'ı güzelliyor!
Ege Sanat Atölyesi LİNÇÇİLİĞİNİ sürdürüyor!
Yaşam Kaya, "İngiltere basınında yazan ilk Türk tiyatro eleştirmeni" olmakla övünüyor
***
LİNÇÇİ Ertuğrul Timur, öznesiz tümce kuruyor!
Yalan makinesi ve küfürbaz Mustafa Demirkanlı'nın sözde küfre karşı kampanyasına alet olanların imzaladıkları metni ve alet olanları teşhir ediyoruz!
Linç imzacıları listesi
