14 Aralık 2011 Çarşamba

Alpay Ekler'in kaleme aldığı Yeni Tiyatro Dergisi'ndeki "Karagöz Mısır'dan mı Geldi" başlıklı yazı, okunup üzerinde ciddiyetle düşünülmeyi hak ediyor!

"Daha önce yine bu dergide, Sayın Metin And'a ait ve yaklaşık otuz yıldır Karagöz'ün kökeni konusunda tek ve değişmez olarak kabul gören bir tezi tartışmaya açmıştık. Bu yazıyla da, daha önce söz ettiğimiz ve Karagöz'ün Mısır'dan geldiğine ilişkin teze kanıt olarak sunulan belgeyi ele alacağız. Metin And'ın, Karagöz'ün Gölge oyunu tekniği olarak Mısır'dan geldiğine kanıt gösterdiği belge, İbn İlyas'ın 'Mısır Tarihi'dir. And, yayınladığı makale ve kitaplarda, kaynağın adını metin içinde zikreder ve dipnot olarak 'Kahire, Bulak. 1311' ibaresini kullanır.
Metin And, orijinal kaynağa hâkim olmadan ve Jakob'un kastettiğini anlamadan, alıntıyı kullanmış; ama Georg Jakob'un böyle bir çıkarsamaya ulaşmamasından hiç şüphelenmemiştir... Üzücü olan, 1921 tarihli 'Oriental Translation Fund' serisi içinde eserin büyük bir bölümünün İngilizce'ye de tercüme edilmiş olduğudur. Bir başka tercüme ile karşılaştırmalı olarak adı geçen belge incelense idi, Jakob'un yazıya dökmediği, sadece özetlediği (belki de kendine sakladığı) kısım ile belgenin zâten bir tarihsel kanıt olmaktan çok uzak olduğu görülebilirdi.
Sonuç olarak, Karagöz'ün gölge oyunu tekniği biçimiyle sınırlı da olsa, Mısır'dan geldiğini iddia etmek, bizzat iddianın dayandığı kanıtın dedikodu olması nedeniyle olanaksızdır..."

(Kaynak: Alpay Ekler, Yeni Tiyatro Dergisi, Aralık 2011, Sayı 33, sayfa 17)


***


Oyun'un notu: Sosyalist Sanatçı Hilmi Bulunmaz, Yeni Tiyatro Dergisi'ndeki Alpay Ekler'in "Karagöz Mısır'dan mı Geldi (3)" başlıklı yazısını sunarken, konu fotoğraflarını Bulunmaz Kültür Merkezi sanatçısı Ahmet Özkara çekti!