Tolstoy, sanki Rus toplumunu değil, Türkiye toplumunu irdelemiş; 19. Yüzyılı değil, 21. Yüzyılı değerlendirmiş; aristokratların şımarıklığını değil, kıçı kırık burjuvaların küstahlığını dile getirmiş; aristokratların kıçından ayrılmayan sanatçıların toplum karşıtlığını değil, Kültür Bakanlığı çanağı yalayan tiyatro esnafını anlatmış!... Tolstoy'dan tadımlık sunuyoruz:(...)
Halktan biri... bir kitap okuyor, bir resme bakıyor, bir oyun izliyor ya da bir senfoni dinliyor... ve en ufak bir şey duyumsamıyor, hiçbir duygu aktarımı gerçekleşmiyor. Bu doğal, çünkü o bunları anlayamaz deniliyor. Adama, "Sana seyirlik bir şeyler göstereceğiz." deniliyor, bir de bakılıyor ki, adam hiçbir şey görmemiş! Şöyle açıklıyorlar durumu kendisine: "Bir şey göremedin, çünkü senin gözlerin bu gösterdiğimiz şeyi görmeye hazırlıklı değil." Gözlerinde hiçbir bozukluk olmadığını, her şeyi gayet güzel gördüğünü bilen adam, çok haklı olarak bundan kendisine bir şeyler göstereceklerini söyleyenlerin üstlendikleri işi yerine getiremedikleri sonucunu çıkarıyor. Halktan insanlar, Rus toplumunda üretilip de kendilerine hiçbir duygu aktarmayan sanat yapıtları için çok haklı olarak aynı şeyleri düşünüyorlar. O bakımdan, "Sanatım karşısında adam hiç tınmadı bile, besbelli tam bir budala var karşımızda." şeklinde bir söz, kendine aşırı güvenle birlikte tam bir küstahlığı, rolleri değiştirme el çabukluğunu, hasta kafanın kusurlarını sağlıklı kafaya yükleme edepsizliğini de içeren bir sözdür.
(...)
Tolstoy, "SANAT NEDİR?" Çeviren: Mazlum Beyhan sf. 113
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 1. BASKI: Eylül 2007
***
Ayrıca bakınız:
