Tolstoy, sanatla ilgili herkesi ameliyat masasına yatırdığı gibi, eleştirmenleri de yatırmış. Sanatın, yaşamın gerçeğini değil; egemenlerin gerçeğini savunması için, adeta birer asker gibi çalışan eleştirmenlerin istila ettiği Türkiye tiyatrosu mevzilerine baktığımızda; Tolstoy'un, Rusya'yı değil, Türkiye'yi anlattığını sanacak denli kapılabilirsiniz yazılanlara. Sizlere önerimiz, en kısa zamanda "SANAT NEDİR?" kitabını alın ve hararetle okumaya koyulun. Sanatsal gerçeğin bu denli yalın dille anlatıldığı bir başka kitap bulmakta zorlanacaksınız. Tolstoy'dan tadımlık sunuyoruz:(...)
İkinci etken, son zamanlarda tanık olmaya başladığımız sanat eleştirisi, yani herkesçe değil, asıl önemlisi de sıradan insanlar tarafından değil, bilginler, yani pek doğal olmayan ve kendilerine güvenleri tam kişiler tarafından yapılan sanat değerlendirmesi.
Bir arkadaşım eleştirmenlerin sanatçılara karşı tavırlarını değerlendirirken, şakayla karışık, "Eleştirmenler, akıllılar üzerine değerlendirmelerde bulunan ahmaklardır." demişti. Her ne kadar tek yanlı, eksik, kaba gibiyse de, bu saptamanın hem belli ölçüde gerçek payı içerdiği, hem de eleştirmenlerin sanat yapıtları üzerine yaptıkları sözüm ona açıklamalardan çok daha adil bir yargı olduğu yadsınamaz.
"Eleştirmenler açıklarlar." İyi de, ne açıklarlar?
Sanatçı eğer gerçek bir sanatçıysa ve yaratma sürecindeki duygusunu yapıtına yansıtmış, bu yolla da duygusunu öbür insanlara geçirmeyi başarmışsa, burada kim, neyi açıklayacaktır?
(...)
Tolstoy, "SANAT NEDİR?" Çeviren: Mazlum Beyhan sf. 130
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / 1. BASKI: Eylül 2007
***
Ayrıca bakınız:
Okunması gereken bir kitap...
Bulunmaz'dan; Tolstoy'un "Sanat Nedir?"i...
Bulunmaz, Tiyatro... Tiyatro... Dergisi ve İş Bankası Kültür Yayınları'nı eleştiriyor!...
"SANAT NEDİR?"
