Cemal BulunmazGeçtiğimiz hafta Kiev'de bulunan "Akademik Gençlik Tiyatrosu"nda "genç Ukrayna"nın genç yazarlarından Yuri Andrukhoviç'in "Moskoviad" adlı oyununu izledim.
Oyunun yazarı Andrukhoviç 1960 yılında Ukrayna'da doğmuş. Çevirmen olarak çalışırken deneme ve şiirler yazmaya başlamış ve ardından çok sayıda romanı yayımlanmış. Yazar aynı zamanda Aleksander Irvanets ve Viktor Neborak ile birlikte kurduğu "Bu-Ba-Bu" adlı şiir grubuyla tanınıyor. Pek çok ilki gerçekleştiren grubun oldukça ünlü olduğunu ben de yeni öğrendim.
Ukraynalılar tarafından oldukça sevilen Andrukhoviç, Sovyet dönemi sonrası yeni düzene çabuk entegre olan yazarlardan biri. Özellikle Ukrayna gibi hem tarihini tamamen unutup yüzünü Avrupa'ya dönmüş bir grubun, hem de Sovyet kültürünün ülke bugünü ve geleceği üzerindeki güçlü etkilerinin farkında sol eğilimli grubun bulunduğu bir ülkede Andrukhoviç'in de böyle uç noktada olması doğal.
İzlediğim oyun "Moskoviad" da yazarın bir romanından oyunlaştırılmış.
Rusça olduğunu tahmin ettiğimden bileti alırken oyunun dilini sormadığımdan oyunun neredeyse bütününü anlayamadım, zira oyun Ukraynaca olarak sahneleniyordu.
Ancak bu dili hiç bilmeseniz bile olayların gidişi kendini belli ediyor. Zaten oyun arası ve sonunda diğer izleyicilerden oyun hakkında epey bilgi aldım.
Yazar Andrukhoviç'in Sovyet döneminde Moskova'da bulunduğu yılları anlattığı oyunda özellikle "Moskova'da yabancı olmak" teması üzerine yükleniyor.
En çok etkilendiğim oyunun yönetmeni oldu. Özellikle Devlet Tiyatroları'nda gördüğüm ve hem kişisel olarak benim, hem de tiyatromuz Bulunmaz Tiyatro'nun tamemen karşı olduğu durgun, dahi iyi bir örnek vermek gerekirse "Şekspiryen oyunculuk"un hiçbir izine rastlanmıyordu "Moskoviad"da.
Özellikle "rüya" sahnelerinde yönetmenin seçtiği geçişler çok etkileyiciydi. Aklımda kalan birkaç örnek vermek gerekirse, başrol oyuncusunun rüyası boyunca ışık sürekli artan bir tempo ile kullanılıyor. Yine bu tempo paralelinde sahnedeki oyuncu sayısı artıyor ve zaman zaman dalga sesleri, zaman zaman orman sesleri atmosferi tamamlıyor. En etkileyici olanı ise oyuncunun uyanması ile ortamın bir anda sıfırlanıp izleyicide en az 5 metrelik bir duvardan düşmüş etkisi uyandırması.
Kiev'i ziyaret edenlerin şehir merkezinde bulunan "Akademik Gençlik Tiyatrosu"ndaki bu oyunu görmelerini öneririm.
