***
Amatör Tiyatrolardan Telif Sorununa Yönelik Bildiri
Tiyatro Kamuoyuna,
Onk Ajans amatör tiyatrolardan telif ücreti talep ediyor!
Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları (BÜO), uzun yıllardır katıldığı TAKSAV Uluslararası Tiyatro Festivali’ne bu sene de Bertolt Brecht’in Sezuan’ın İyi İnsanı adlı oyunuyla katılmak adına başvuruda bulundu. Oyunun program dahiline alınmasından sonra Bertolt Brecht’in telif haklarını koruyan Almanya’daki “Suhrkamp Verlag” firmasının Türkiye temsilcisi olan Onk Ajans kulüple iletişime geçerek telif ücreti ödenmediği takdirde oyunun oynanmasına müsaade etmeyeceklerini belirtti. Boğaziçi Üniversitesi yönetimini muhatap alan Onk Ajans okula gönderdiği metinde; izinleri dışında oyunun asla oynanamayacağı, oynandığı takdirde ise okulu mahkemeye vereceklerini ifade etti ve telif hakkı okul tarafından Onk Ajans’a ödendi. Geçmiş senelerde de Brecht oyunlarıyla aynı festivale katılan grup, daha önce böyle bir taleple karşılaşmamıştı.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 33. maddesi “Yayımlanmış bir eserin tüm eğitim ve öğretim kurumlarında yüz yüze eğitim ve öğretim maksadıyla doğrudan veya dolaylı kar amacı gütmeksizin temsili, eser sahibinin ve eserin adının mutat şekilde açıklanması şartıyla serbesttir” ifadesini taşımaktadır. Yani yasa gereğince de, yalnızca, kar amacı güden tiyatro faaliyetleri telif uygulamasına tabiidir. Üniversite tiyatroları ve amatör tiyatrolar kar amacı gütmedikleri için bu kapsamda değerlendirilemezler. Bu sebeple, Onk Ajans’ın talebinin kabul edilebilir hiçbir tarafı yoktur.
Bu durumun yaşanmasının en önemli sebebi, telif haklarını düzenleyen kanundaki muğlaklık ve Onk Ajans’ın bu muğlaklığı kendi lehine kullanmayı tercih etmesidir. Kanunda geçen “eğitim ve öğretim kurumlarında yüz yüze eğitim ve öğretim maksadıyla temsili” ifadesi sınırları belirsiz bir ifadedir. Yasa, amatör tiyatroların oyunlarını yalnızca üniversite içinde sergilemesini mi öngörmektedir? Gerek üniversite tiyatroları gerek diğer amatör tiyatrolar, kar amacı gütmeyen, piyasa koşulları dâhilinde hareket etme yükümlülüğü taşımayan ve desteklenmesi gereken topluluklardır. Amatör tiyatrolardan telif talep edilmesi, Grupların özerkliklerinin tehdit edilmesi anlamı taşımakta ve özgürlükçü tiyatro faaliyetinin sürdürülmesi önünde ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Piyasa ilişkilerinin içerisine girmeyen "amatör" topluluklara yöneltilen telif talebinin, hem politik anlamda, hem de teatral etik bağlamında nereye tekabül ettiği can yakıcı bir sorudur.
Türkiye’de telif uygulaması konusundaki yasal çerçevenin muğlak bir zemin oluşturması Onk Ajans’ın amatör tiyatrolardan telif ücreti talep etmesini meşru kılamaz. Amatör tiyatroların üretimleri ve kamusallaşma biçimleri, "piyasacı" reflekslerle hegemonya kurmaya çalışan Onk Ajans tarafından "engellenebilir" görülmektedir. Tiyatroda özerkliğin tartışıldığı şu dönemlerde nispeten özerk kalabilen amatör tiyatro gruplarının düşürüldüğü duruma sessiz kalmak "sanatçı" kimliğine ters düşmektedir. Biz aşağıda imzası bulunan kuruluşlar olarak Onk Ajans’ın bu tavrını KINIYORUZ. Amatör tiyatro yapan gruplar telif uygulamasından muaf tutulmalıdır!
* Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları
*İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Tiyatro Topluluğu
*İTÜ Taşkışla Sahnesi
*İTÜ Timis (Tiyatro Miyatro İstanbul)
*Dicle Üniversitesi Tiyatro Kulübü
*Yeditepe Üniversitesi Oyuncuları
*Boğaziçi Üniversitesi Edebiyat Kulübü Drama Komisyonu
*Hayalperdesi Oyuncuları (Pamukkale Üniversitesi)
*ODTÜ Mezunları Derneği Oyuncuları
*Kuzey Kıbrıs Orta Doğu Üniversitesi Tiyatro Kulübü
*İTÜ Sahnesi
* Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Tiyatro Kulübü
*Marmara Üniversitesi Drama Kulübü
* Uludağ Üniversitesi Oyuncuları
* Anadolu Üniversitesi Tiyatro Kulübü
*Özü Tiyatro (Özyeğin Üniversitesi)
*Ege Üniversitesi Tiyatro Topluluğu
*Kocaeli Üniversitesi Tiyatro Kulübü
* 9 Eylül Üniversitesi İktisat Oyuncuları
* Sabancı Üniversitesi Tiyatro Kulübü
*Sabancı Üniversitesi Oda Tiyatrosu
*Ankara Tıp Fakültesi Oyuncuları
*ODTÜ Oyuncuları
*Kayseri Erciyes Üniversitesi Tiyatro Kulübü
* Marmara Üniversitesi Mizah Kulübü
*Hacettepe Üniversitesi Tiyatro Kulübü
(Kaynak: Amatör Tiyatrolar Telifi Tartışıyor)
***
Ayrıca bakınız:
LİNÇ KAMPANYASI ANA SPONSORU BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ OYUNCULARI, ŞİMDİ DE BRECHT KORSANLIĞINA BAŞLADI!
BERTOLT BRECHT'İN EL EMEĞİ GÖZ NURU OYUNU "SEZUAN'IN İYİ İNSANI"NI TAM BİR KORSAN MANTIĞIYLA SAHNELEYİP, BİLET SATARAK PARA KAZANMASINA KARŞIN, BRECHT'İN TÜRKİYE'DEKİ AJANSI ONK'A KURUŞ BİLE ÖDEMEYE YANAŞMAYAN LİNÇÇİ VE KORSAN TİYATRO BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ OYUNCULARI (BÜO), BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ'NİN ŞEMSİYESİ ALTINDA GÖLGELENİYOR!
LİNÇÇİ Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları resmen korsanlık yapıyor
Hilmi Bulunmaz, Feridun Çetinkaya'yı okuyunca dedi ki: "LİNÇÇİ Mimesis'e 'ONK haberin çarpık' demişler, 'nerem doğru ki' demiş!
LİNÇÇİ Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları'nın başını çektiği bir site!
LİNÇÇİ Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları, şimdi korsanlık yapıyor!
Coşkun Büktel, LİNÇÇİ BÜO'nın korsanlığını teşhir ediyor hâlâ!
LİNÇÇİ BÜO'nun korsanlığını Boğaziçi Üniversitesi de onaylayıp, ONK'a seve seve olmasa da söke söke telif ödemek zorunda kaldı
LİNÇÇİ Boğaziçi Üniversitesi Oyuncuları, Brecht'i bile sömürüyor!
