Hece dergisi, her yılın ilk ayı yayımlamayı gelenek haline getirdiği özel sayılarına bir yenisini ekledi: Kemal Tahir. 'Türkiye'nin Ruhunu Arayan Aydın' üst başlığını taşıyan özel sayı, 590 sayfada kapsamlı bir Kemal Tahir portresi sunuyor.
Aylık edebiyat dergisi Hece, on beş yılı geride bıraktı. Her ay, hazırladığı dosyalar ile dergi meraklılarının ilgi ve beğenisini kazanan Hece, hazırladığı 'özel sayı'lar ile de büyük boşlukları doldurdu. Dergi, 'geçtiğimiz yüzyılı, bazı düşünürlerin, sanatçıların, yazarların, şairlerin, bilginlerin ve siyaset adamlarının verdikleri mücadeleleri, yaşadıkları hayatları üzerinden okumaya ve anlamaya çalışmanın çok öğretici olacağını' düşünerek Mehmet Akif, Necip Fazıl, Sezai Karakoç, Nazım Hikmet, Nuri Pakdil, Rasim Özdenören, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi pek çok değerimiz için özel sayılar yayımladı. Hece dergisi, her biri birer başucu eserine dönüşen bu özel sayılara, 16. yılında bir yenisini daha ekledi: Kemal Tahir.
"Her kitabı bir bombaydı Kemal Tahir'in; hıyanet kalesinde kapanmaz gedikler açan bir bomba. Her sözü bir tokattı; hamakatin çehresinde şaklayan bir tokat." Cemil Meriç böyle diyordu Bu Ülke'de onun için. "Türkiye'nin Ruhunu Arayan Aydın" üst başlığıyla yayınlanan Hece'nin 23. özel sayısı da 590 sayfada anlatıyor Kemal Tahir'i. Vefa Taşdelen, Necip Tosun, Özlem Fedai, Ömer Lekesiz, Hilmi Yavuz, Cemal Şakar, Abdullah Uçman, Adalet Ağaoğlu, Feridun Andaç, Ali Ayçil, Doğan Hızlan ve Ertuğrul Günay gibi çok sayıda önemli isim yazılarıyla dergiye katkı sağlamış.
Bu hacimli sayı yedi bölümden oluşuyor. İlk bölümde Kemal Tahir'in hayatı ve düşüncesi ele alınıyor; medeniyet anlayışı, eleştirel düşünme yöntemi, Milli Mücadele'ye bakışı, devlet-millet düşüncesi gibi konulara onun gözünden bakılıyor. İkinci bölüm, romancı olarak Kemal Tahir. Bu bölümün ilk yazısında Nilay Işıksalan, Kemal Tahir'in 'tarihsel konulu romanları'nı bir bir inceliyor. Elbette, Devlet Ana romanından başlıyor. Aynı bölümde Mehmet Narlı, Kemal Tahir'in köy romanı içindeki yerini incelerken; Banu Altınova, eşkıya ve eşkıyalık konusunu; Erhan Akdağ, ağalık sorununu; Ömer Lekesiz, Esir Şehir üçlemesini; Emel Akbal ise Kemal Tahir'in köy romanlarındaki bâtıl inanışları irdeliyor.
Kemal Tahir, romanlarının yanında, yerli bir sol düşünce oluşturma çalışmasıyla da düşünce tarihimizde önemli yere sahip. Derginin üçüncü bölümünde ise yazarın 'yazı ve eserlerinin açısı' ele alınıyor. Bölümün ilk yazısında Mehmet Can Doğan, Tahir'in şiire olan hevesini anlatıyor. Aynı bölümde dikkat çeken bir başka yazı ise Cemal Şakar'a ait. Kemal Tahir için 'edebiyat hayatı gerçekçiliğin savunusu etrafında geçmiştir' diyen Şakar'ın yazısını tamamlar mahiyette Hilmi Yavuz, Kemal Tahir ve Marksizm ilişkisini ele alıyor. Seyfettin Duman'ın 'Kemal Tahir'de aşk ve kadın' başlıklı yazısına bakmakta da fayda var. Duman, yazısına Tahir'e dair başka kalemlerin tespitleri ile başlıyor. Bakın Oğuz Atay ne demiş onun için: "Kemal Tahir, Türk tarihine eğilirken, zengin kültür geleneğimizden esaslı şekilde yararlanmanın gereğini duyan ilk romancımızdır."
Derginin dikkat çeken iki bölümü daha var ki hayli ilginç. İlki, 'Mektuplarıyla Kemal Tahir'. İkincisi ise Kemal Tahir hakkında kapsamlı bir 'Soruşturma'. Yedi bölüm var demiştik. Geriye kalan iki bölüm ise içinde Yusuf Turan ve Selma Günaydın'ın hazırladığı Kemal Tahir Bibliyografyası'nın da bulunduğu 'Kaynakça' ile usta yazarın fotoğraflarından oluşan 'Albüm'. KÜLTÜR-SANAT
(Kaynak: Zaman)
