Ne yazık ki, ülkemizde, tiyatro sanatını geliştirmek için kalem oynatan insan sayısı çok az!... Kalem oynatma niyetinde olanların birçoğu da dil bilincinden yoksun...Bize gönderilen tiyatro yazılarını, belli bir düzeyde yazılmışsa yayımlıyoruz. Aşağıdaki yazı da, görüşlerimize tıpa tıp uymasa bile, belli bir düzey tutturduğu için yayımlanmayı hak etti:
TİYATROYA FARKLI BAKIŞ AÇILARI
İdris Bayşu
10 Ağustos 2008
Ülkemizde tiyatroya farklı açılardan bakan seyirci grupları vardır:
1. Grup: Eğlenmek İçin Tiyatro
2. Grup: Öğrenmek İçin Tiyatro
3. Grup: İlgi Alanında Kendini Ortaya Koymak İçin Tiyatro
4. Grup: Günah Olduğu İçin Antitiyatro
Şimdi bunları biraz açalım.
1. Eğlenmek İçin Tiyatro: Bu gruptaki insanlar, hayatın sıkıcılığından kurtulmak, bir an için olsun hayatın tekdüzeliğinden uzaklaşıp değişik ve eğlenceli bir zaman geçirmek için tiyatro izlerler. Çoğunlukla komedi türünü seçmekle beraber zaman zaman trajedi oyunlarını da seyrederler. Oyunu fazla irdelemezler, ama oyunun ana temasını anlarlar. Kısacası buradaki amaç, hoş bir vakit geçirmektir.
2. Öğrenmek İçin Tiyatro: Bu gruptaki insanlar, tiyatroyla yeni tanışan, bu sanatı anlama ve öğrenmeye çalışan kişilerden oluşur. Genellikle hayatında ilk defa bir tiyatro oyununu seyreden kişiler, oyunun etkisinde kalarak bu sanatı anlama ve takip etme süreci içerisine girerler. Bu gruptaki insanlar tiyatronun bütün türleriyle ilgilenirler. Oyunları seyrederken olayı anlamaya çalışırlar. Oyunu irdeler, eleştirir ve değerlendirirler. Tiyatronun sadece eğlendirmek için yapılmadığını bilirler. Amaç oyundan bir şeyler kapmak, tiyatronun ders verici, eleştirici özelliğinden yararlanmaktır.
3. İlgi Alanında Kendini Ortaya Koymak İçin Tiyatro: Bu gruptaki kişiler, tiyatroyla daha önce tanışmış, tiyatroda oynamış, ilgi alanlarında kendilerini geliştirmeye çalışan bireylerdir. Yani bu insanlar tiyatroya yabancı değildirler. Kendini gerçekleştirmeye çalışırlar. Her birey kendine yakın bulduğu tiyatro türüyle ilgilenmekle beraber her türde oynayabilir, kendini geliştirebilir. Oyunları seyrederken kendini oyunun içinde bulup bir rolle daha kolay özdeşleştirebilir. Bir tiyatro yazarı veya eleştirmeni gibi oyunları dikkatle seyreder. Oyundaki hataları anlayabilir. Oyuncuların performanslarını değerlendirebilir. Aynı zamanda kendisi bir oyunda oynadığı zaman, kendi performansını değerlendirip özeleştiri yapabilir. Amaç, ilgili olduğu türde kendini gerçekleştirmektir.
4. Günah Olduğu İçin Antitiyatro: Bu grubu muhafazakar kesim oluşturur. Dinin etkisinde kaldıkları için modern tiyatrodan uzaktırlar. Geleneksel Türk Tiyatrosunu veya dini oyunları seyrederler. Bunun nedeni oyunların seviyeli ve ahlaka daha uygun oluşudur. Bu insanlar, modern tiyatrodaki müstehcen konuşmalardan rahatsız olurlar. Bu oyunların, insanların ahlakını bozduklarını düşünürler. Bundan dolayı modern tiyatroyu seyretmezler. Kafalarında her zaman bir önyargı vardır.
Ülkemizde muhafazakar kesimin çoğunlukta olduğunu düşünürsek, tiyatronun neden fazla ilgi görmediğini daha iyi anlayabiliriz. Muhafazakar kesimin tiyatroya ilgisini çekmek için, onlara hitap edecek türde oyunlar hazırlanması gerekir.
Kısacası tiyatro oyunları hazırlanırken, içinde bulunan koşullar, inançlar, kültür vb. dikkate alınmalıdır.
SONUÇ:
Her ne şekilde olursa olsun tiyatro, insanı eğlendiren, duygusal yönden geliştiren, insana ders veren, en önemlisi, insanda empati duygusu uyandıran özelliklere sahiptir. Tiyatro, toplumun sorunlarını, toplumdaki zıtlıkları, ülkede yapılan yolsuzlukları açığa çıkartır, eleştirir. İnsanlar tiyatro sayesinde birçok şeyin farkına varır. Daha önce hiç bilmediği, hiç düşünmediği durumları bilir ve düşünür hale gelir.
Tiyatro oyunlarında müstehcen konuşmalar geçebilir. Ancak bu oyunun genel akışını bozmaz. Oradaki amaç, insanları eğlendirmek, bazı yönlerden eleştirmek ve insanların içindeki doğallığı açığa çıkartmaktır.
Tiyatronun empati yeteneğini geliştirdiğini, benmerkezciliği zayıflattığını, işbirliği ve dayanışmayı arttırdığını hiç unutmayalım.
