"DENİZDEN GELEN KADIN"Kazım Şimşek
4 Aralık 2007
Bu hafta başı, Henrik Ibsen'in "Denizden Gelen Kadın" oyununu okudum.
Kişiler:
Doktor Wangel: Ellida' nın kocası
Ellida: Doktor Wangel'in ikinci karısı
Bolette: Wangel' in ilk eşinden kızı
Hilde: Wangel' in ilk eşinden kızı
Arholm: Öğretmen
Lyngstrand: Heykeltraş
Ballested: Ressam, rehber, berber
Yabancı: Denizci
Olaylar Norveç'in kuzeyinde bir liman kasabasında geçmektedir.
Ellida deniz feneri bekçisinin kızıdır. Annesi bir melankolik olup, intihar etmiştir. Babası da ölünce; Ellida yalnız kalır ve doktorun evlenme teklifini, başka bir seçeneği olmadığı için kabul eder. Ellida denize aşıktır. Hep denizde giden bir gemide olmayı hayâl eder. Kasaba halkı ona; "Denizden Gelen Kadın" adını takmıştır. Ellida'nın, doktorun kızlarıyla arası iyi değildir.
Kızlardan Bolette, "gerçek" dünyayı tanımak isteyen, yaşadığı yerde kalmak istemeyen biridir. Arholm'un evlenme teklifini, aralarında çok yaş farkı olmasına karşın, kabul eder.Diğer kız Hilde; cesur, alaycı, üvey annesi olan Ellida'dan sevgi bekleyen, ama bunu göremeyen biridir.Doktor; eşini çok sever, ama eşinin mutsuzluğunun nedenini bir türlü anlayamaz: Arkadaşı Arholm'dan yardım ister. Arholm'un ona yardım etmesi mümkün değildir.
Olayların merkezinde bir yabancı vardır. Bu yabancının adını bilmeyiz. Yabancı kendini anlatmaz. Yabancı ile her türlü bilgiyi Ellida'dan öğreniriz. O, geçmişte Ellida'yı sevmiş, Ellida da onu sevmiştir. Yabancının bir cinayet işlemesiyle, aniden kaçması ve bir daha geri dönmemesi, Ellida'yı çok etkilemiştir. Zamanla onu unutmuştur.
Ancak onun ansızın dönmesi ve Ellida'nın kendisiyle birlikte gelmesini istemesi, Ellida'yı büyük bir açmazın içine sokmuştur: Yabancı, Ellida'dan kendisi yada kocası arasında bir seçim yapmasını ister. Ellida, kocasına onunla evlenirken, şartların onu zorladığını, kendi iradesiyle onunla evlenmediğini, bir nevi ona kendini sattığını söyler. Kocasından kendisini özgür bırakmasını ve vereceği karara saygı duymasını ister. Kocasının ona özgürlüğünü vermesi ve tüm sorumluluğu üstüne alması gerektiğini söylemesi üzerine Ellida, seçimini yapar ve Wangel'i tercih eder. Oysa tüm belirtiler, Ellida'nın yabancıyla gideceğini gösterirken, Ellida'nın fikrini değiştirmesine neden ne olabilir? Bunun nedeni; kocasının, Ellida'nın tercihini yaparken, ona "özgürsün" demesi ve sorumluluğunu hatırlatmasıdır. 5-6 yıl süren mutsuz evlilikleri sona ermiş ve sanki ilk kez evleniyorlarmış gibi çok mutlu olmuşlardır.
Oyunun özü; insanlar özgür olduklarında ve verecekleri kararın sorumluluğunu üstlendiklerinde, her türlü şartlara uyum sağlayabilirler.
Eseri çok beğendim ve okunmasını tavsiye ederim. Beğenmemi sağlayan; çevirmen Beliz Güçbilmez'e buradan teşekkür ediyorum.
Tıklayınız: "DENİZDEN GELEN KADIN"
Ayrıca tıklayınız:
"TÜRK TİYATROSUNDAN İNSAN MANZARALARI"
"SHAKESPEARE'SİZ HERİFLER"
