“HAKLILAR DEĞİL SUÇLULAR GÜÇLÜ”Post Express dergisi röportajı
Haziran 2003
Coşkun Büktel ile röportaj yapanlar:
Tora Pekin, Yücel Göktürk
(...) DT genel müdürü Lemi Bilgin ile İstanbul Şehir Tiyatrosu genel sanat yönetmeni Nurullah Tuncer’e seslenmek isterim. Bu iki yönetici, savaşa karşı görünmeye özen gösteriyor, tiyatro bütçesinden savaşa karşı ilanlar veriyor, savaşa karşı oyunlar sahneliyormuş gibi bir izlenim yaratmaya çalışıyorlar. Ama savaşa karşı olmak için, seyirciye yalnızca “All My Sons” (“Hepsi Oğlumdu”) gibi, savaşla dolaylı olarak ilgili, “soft” oyunları sunmak yetmez.
Dünya tiyatro edebiyatında, savaşa karşı yazılmış en etkili oyun, Irvin Shaw’un “Bury the Dead” (“Ölüleri Gömün”) adlı oyunudur. “Ölüleri Gömün”, İkinci Dünya Savaşı öncesinde, Amerika’da, Savaşa Karşı Oyunlar yarışmasında birincilik ödülü almıştır. Savaşın dehşetini sahnede dolaysız olarak, tüyler ürpertici bir çarpıcılıkla canlandıran “Ölüleri Gömün”, dünya tiyatrosunun savaşa karşı verdiği en yaratıcı, en sarsıcı, en vurucu, en soylu cevaptır. Bu oyun Coşkun Büktel çevirisiyle “Eleştiren Oyunlar” adlı antolojide yayınlandığında, aralarında Cevat Çapan, Memet Baydur, Altan Erkekli, Selçuk Erez, Cuma Boynukara, Hamdi Alkan gibi isimlerin bulunduğu 15 aydın sanatçı, oyunun ve çevirisinin önemini belirten demeçler vermişlerdir. Örneğin, Memet Baydur. “Ölüleri Gömün”ün, “konusuyla ve Coşkun Büktel tarafından yapılmış çevirisiyle her tiyatronun repertuarına onur verecek bir oyun” olduğunu; Altan Erkekli, “konusu, içeriği, teması ve başarılı çevirisiyle çok çarpıcı ve önemli bir oyun” olduğunu; Cevat Çapan ise, “dünya tiyatro edebiyatında yerini sağlam biçimde almış (...) çağdaş bir klasik” olduğunu söylemiştir. Hamdi Alkan, aynen şöyle demiştir: “Ölüleri Gömün, savaşa ve militarizme karşı şiirsel ve yaratıcı bir destan. Türkiye’nin bu oyuna şiddetle ihtiyacı var. Ve ne mutlu Türk tiyatrosuna ki, Ölüleri Gömün’ün Türkçe’de nefis bir çevirisi var. Tüm tiyatrocular Coşkun Büktel’e minnettar olmalıyız.” Cuma Boynukara, “kafatasının içinde beyin yerine pirzola bulunmadıktan sonra, bir insanın böyle bir oyunu üstelik de Coşkun Büktel’in çevirisinden, okuyup da beğenmeyebileceğini, düşünemiyorum.” demiştir. Çeviriyi okuyan Oxford University Press Eğitim Direktörü Toros Öztürk, “Ölüleri Gömün’ü oynamamak tiyatral bir suçtur.” demiştir. (...)
Post Express, 19 Mayıs / 15 Haziran 2003, sayı 25. Sayfa 46-49.
(Post Express dergisinde sayfaların sınırlı olması yüzünden çıkarılan bazı bölümler, coskunbuktel.com'da eklenmiştir.)
tıkla: coskunbuktel.com
