İşim gereği tiyatro sitelerini geziyordum ki, ilginç bir duyuru çarptı gözüme; http://www.tiyatronline.com:"Roman yarışmasına katılın, otomobil kazanın!..." anlamına gelen bir sloganla duyurulan durum, nutkumun tutulmasına neden oldu... İnanamadım... İlgili siteye (http://www.ideefixe.com/kitap/sanalfuar2006_yarismalogin.asp) girdiğimde inandım!...
"Roman Bilgi Yarışması'nda kazanan ve dereceye girenler" bölümünü gördükten sonra, iyice inanmaya başladım...
Grande Punto Ödüllü Yarışma'da birincilik kazanan kişiyle yapılan söyleşiyi buraya aktaralım:
Onursal Apaydın ile söyleşi
Kendinizi kısaca tanıtır mısınız? (yaş, eğitim, meslek vs..)
39 yaşındayım, evliyim, 3 yaşında bir kızım var, ekonomistim.Şu an çalışmıyorum ki çalışıyor olsaydım sanırım o kadar araştırma için vaktim olmazdı. :)
Alıntılar içerisinde okur okumaz hatırladıklarınız çoğunlukta mıydı?
Boyalı Kuş, Ağaca Tüneyen Baron, Simyacı, Parfümün Dansı, Solaris, Nietzsche Ağladığında, okur okumaz hatırladıklarım... Yüzüklerin Efendisi ve Justine de hatırladığım fakat hangi ciltte olduğundan emin olamadığım romanlar.
Kütüphane taramaları ne kadar zamanınızı aldı?
Evimdeki kitapları iki defa tamamen gözden geçirdim. Yaklaşık 200 kitaptan sadece 5'i sorulmuştu ve bunlardan üçü zaten hemen hatırlayabildiklerimdi. Bir saatim de bir arkadaşımın evindeki kitaplığı tarayarak geçti ama sonuç alamadım. Evdeki kitaplığı tararken, henüz okumadığım "Benim Hüzünlü Orospularım"ı açar açmaz, sorulan paragrafın gözüme çarpması çok ilginçti. Beş saatimi üç ayrı kitapçıda geçirdim ama sonuç yoktu sadece bir kaç eleme yapabildim.
Kitaplarla aranız ve hafızanız, içinden bir paragrafı sorduklarında hatırlayacak kadar kuvvetli mi?
Kesinlikle hayır.
28 günlük maratondaki performansınız nasıldı? Bıkkınlık ya da yorgunluk oldu mu?
Evet üç kitap bıktırdı ve yordu, hatta neredeyse geceleri Müyesser Mahmut Selanik Kavala diye sayıklıyordum. Zaten yukarıda sözünü ettiğim aramalar hep bu üç kitap için.Bir de yarışmanın son günü yeni soruların 14.00'da açıklanacağını bilmiyordum. 14:05'te tesadüfen IDéEFIXE'e girdim ve yeni iki soruyu görünce aşırı panik oldum. “Nietsche”, “nietzche”... üçüncüde “Nietzsche” yazmayı başardım. Oysa Yalom desem de gelir ama hiç aklıma gelmiyor ki... Sonra "Döğüş Kulubü" yazmışım. Neden gelmiyor derken farkettim hatayı. Bu beş dakika en stresli kısımdı benim için ve gecikmeden dolayı umudumu kesmiştim kazanmaktan. Nasıl olsa birileri her soruyu bilmiştir ve kolay olan son iki soruyu da hemen işaretlemiştir diyordum. En sonunda zor bulduğum üç kitabın doğru olduğunu görünce sevindim ama hiç şüphelenmediğim Yer Demir Gök Bakır yerine Ortadirek çıkınca tekrar bir hayal kırıklığı oldu. "Yaşar Kemal onu hiç okumamış olmamın intikamını alıyor benden" dedim eşime. O da "Merak etme herkes benzer bir hata yapmıştır" diyerek rahatlattı beni.
58 soru içinde sizi en çok zorlayan paragraf(lar) hangi kitaba/kitaplara ait olandı?
Tol, Bu Çağın Soylusu, Yaralısın.Daha az zorlayan Ferdydurke oldu. Ferdydurke'de İngilizce'ye çevrilirken bazı sözcükler Lehçe bırakılmış. Tabii baldırdan Pupa'ya gitmek için de bayağı araştırma yapmak zorunda kaldım. "Portnoy'un Feryadı"nda da biraz zorlandım ama önemli olan doğru aramayı yapabilmek. "Tek kürek gitmek" tabirini bir çeviride kullanmak mümkün değildir diyerek Türkçe kitapları aradım önce. Sonra aklıma geldi; yabancı bir yazar olabileceği... "Raskolnikov of jerking off" :)
Yarışmamızda alıntı yapılan kitaplardan kaç tanesini okumuştunuz?
16'sını okudum, bir tanesi okunmak üzere kütüphanemde. 4 tanesinin filmini seyrettim. İkisini hem okudum, hem filmini seyrettim.
Okumadığınız halde ipuçları ile yakaladıklarınız?
41 kitabı ipuçlarıyla yakaladım ama tamamını hiç okumamış gibi davrandım.
Google araması ile bulabildiğiniz paragraflar oldu mu?
Özellikle İngilizce'ye çevrilmiş romanlarda kaynak bulmamı çok kolaylaştırdı Google. Zaten araştırmaların neredeyse tamamını İnternet'ten yaptım. Kitaplarla fiziksel temasım sekiz saat ise İnternet'teki araştırma 80 saat olmuştur. Türkçe kitaplarda da aramalarımı hep Google'dan başlattım. Ekşi Sözlük'ün de yardımı oldu.
Yarışmamızdaki başarınızı göz önüne alarak, çok farklı türlerde okumalar yaptığınızı düşünebilir miyiz?Yoksa yarışma için çalışmanın bir sonucu mu?
Bir fikir sahibi olacak derecede farklı okumalar yaptığımı söyleyebiliriz...
Daha çok sevdiğiniz türler hangileridir?
Belirgin bir tarzım yok. Batı edebiyatı daha baskın olmuştur bende, ancak yine de bir seçicilik vardır. Mesela buna Beckett dahil olup Perec dahil değildir. Zekice yazılmış kurguları tercih ederim ama dilin doğallığı ile oynanmasının yazarın gerçekte bize verebileceklerini kısıtladığını düşünürüm. Bilim Kurgu'nun ayrı bir yeri vardır. Türk edebiyatında son dönem çıkan yazarları şöyle bir gözden geçirmek gerektiğine de yarışmadan sonra karar verdim.
Ne sıklıkta okursunuz? Okuma ile ilişkinizi nasıl tanımlarsınız?
Son 4-5 yıldır tatillerde ve yolculuklarda okurum daha çok. Okumak benim için başka bir dünyaya geçiş kapısıdır. Ruh halime ve kitaba bağlı olarak bazen hızlı hızlı, bazen sözcüklerin tadını çıkartarak bir degustatör gibi okurum. Onlardan farklı olarak elime aldığım kitabı bitirmeden bırakamam eğer öykü kitabı değilse.
Tam olarak emin olmadan, şansınızı denediğiniz alıntılar oldu mu?
Kitaba ya da kaynağa erişemeyip çok az ipucu ile bulduğum, yine aynı 3 kitaptı.Kitapçılara Nihat Genç kitaplarını sordum ve bulamadım. Oysa Hatiçe Hatiçeçik sözlerini ve yazılış tarzını duyduğumda ilk aklıma gelen o olmuştu. Leman yazılarından tanıyor, yine de ihtimal vermiyordum ama en sonunda Bu Çağın Soylusu'nun arka kapak yazısında geçen "hastanenin içinde akan su" ve "dayı" sözcüğü ile bağlantı kurdum.
Yaralısın daha da ilginçti. Bir sürü 12 Eylül, 12 Mart romanından şüphelendim ve eledim ama hiçbir direkt referans bulamadım. Yarışmanın son gününden bir gün önce şöyle bir tarama yapmak aklıma geldi Google'da: “İkinci tekil şahıs" +roman. Yine doğrudan bağlantı kuramasam da, biraz da Erdal Öz'ü kaybedişimizle ilgilendirerek tahmini yaptım.
Tol'dan alınan paragraflar çok kafamı karıştırdı. "Bu tarz ancak kendini ispatlama çabası olmayan, ununu elemiş eleğini asmış bir yazara ait olabilir" dedim eşime. Belki Aydın Boysan roman yazsaydı onun romanı olabilirdi mesela. Tek ipucum Müyesser'in şarkıcı olması oldu doğrusu. Tiyatro sayfalarına da biraz bakınca tercihimi bu yönde kullandım. Diğer alternatifim Yılmaz Karakoyunlu, Yorgun Mayıs Kısrakları idi. Bu kitaptaki Müyesser'in aslında yazarın eşinin ve annesinin karışımı olduğunu öğrenince eledim."
Dersaadet'te Sabah Ezanları" da asla kesin emin olamayacağım bir tahmin oldu.
Yazıyor musunuz?
Roman yazmayı düşünüyorum.
En sevdiğiniz yazarlar kimler?
Stanislaw Lem, Amin Maalouf, Kafka, Boris Vian, Jerzy Kosinski, Federico Andahazi. Orhan Pamuk da, Kara Kitap'tan sonra yazmayı bırakmış olsaydı bu listeye girerdi.
En severek okuduğunuz beş romanı öğrenebilir miyiz?
Ölümlü Makineler-Stanislaw Lem, Kara Kitap-Orhan Pamuk, Gülün Adı-Umberto Eco, Koku- Patrick Suskind, Yabancı – Albert Camus.
