Usta Bir Araştırmacı: Beklan Algan
Mimesis Haber – 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nde Maya
Sahnesi’nde Türkiye tiyatrosunun temel taşlarından birisi olan ve ürettiği
oyunlar ve yaptığı araştırmalarla tiyatromuzda kalıcı izler bırakan Beklan
Algan’ın vizyonu tartışıldı. Beklan Algan’ın çeşitli dönemlerde tiyatroya
yaklaşımının ve bu yaklaşımların bugün ve gelecekte tiyatromuz için ne ifade
ettiğinin tartışıldığı etkinlik Mimesis Tiyatro Çeviri Araştırma Dergisi ve TAL
(Tiyatro Araştırma Laboratuarı) işbirliğiyle gerçekleştirildi.
Etkinlik film gösterimi ile başladı. Film gösteriminde
Beklan Algan’ın 1974’te Tepebaşı Deneme Sahnesi’nde sahnelediği, efsanevi
Cesaret Ana ve Çocukları oyunundan pasajların yanı sıra çeşitli konularda
görüşlerini dillendirdiği söyleşi görüntüleri yer alıyordu. Görüntülerin bir
kısmında Beklan Algan’ın bizzat kendisi, 100 yıllık bir tiyatro geçmişi olan
Tepebaşı’ndaki Komedi ve Dram Tiyatroları’nın nasıl olup da yangınlarla yok
olduğunu, hayatındaki önemli figürlerden bir tanesi olan Şehir Tiyatroları’nın
Genel Sanat Yönetmeni Muhsin Ertuğrul’un öncülüğünde Tepebaşı Deneme
Sahnesi’nin nasıl kurulduğunu ve bir eğitim ve araştırma merkezi olarak nasıl
yapılandığını özetliyordu. Bu sahnedeki ilk deneme olan Brecht’in Cesaret Ana
ve Çocukları oyununu ne tür bir dramaturjik yönelimle sahneye koyduklarını
Beklan Algan yine aynı görüntülerde anlatıyordu.
Film gösteriminin ardından Ayla Algan bir açılış konuşması
yaptı. Oyunculuğu, müzik yorumculuğu ve hocalığıyla tanıdığımız Ayla Algan’ın
hem hayat arkadaşı hem de sanat arkadaşı Beklan Algan’ı anmasının ardından açık
oturuma geçildi. Aktör, yönetmen, yazar ve eğitimci kimlikleriyle çağdaş
gösteri sanatlarının temel taşlarından birisi olan Beklan Algan vizyonunun
tartışıldığı bu panelde Beklan Algan’ın yol arkadaşları yer alıyordu. Ayşın
Candan’ın moderatörlüğünü yaptığı açık oturumda Metin Deniz, Cevat Çapan,
Cüneyt Türel, Nihal Koldaş, Cüneyt Yalaz ve Mehmet Esatoğlu konuşmacı olarak
yer aldı.
Konuşmacılar döneminin en önemli figürlerinden olan Beklan
Algan’ı farklı yönleriyle yeni nesil tiyatroculara anlattılar. Cevat Çapan
çevirmen ve yazar olarak tiyatroya kazandırdığı eserlerin oluşmasında Beklan
Algan’ın etkisini, Metin Deniz ise Beklan Algan’la birlikte giriştikleri
projeleri ve sahne tasarımı konusunda oluşturdukları deneysel yaklaşımı
özetlediler. Döneminde Türkiye avangard tiyatrosunun önde gelen isimlerinden
biri olan Cüneyt Türel, Beklan Algan’ın konvansiyonel olmayan tiyatro
konusundaki vizyonunu, amatörlükle tiyatro deneyselliğini nasıl bir araya
getirebildiğini anlattı. Mehmet Esatoğlu ve Nihal Koldaş ise Beklan Algan’ın
eğitim ve araştırmaya verdiği önemi, deneyim aktarımı konusunda gençliğe dönük
olan ilgisini, bu konudaki kararlılığını
ve disiplinini yaşanmış anılarla gözler önüne serdiler. Konuşmacılar arasındaki
en genç tiyatrocu olan Cüneyt Yalaz ise; son dönemde Beklan Algan’la Mimesis
Dergisi’nde yayınlanmak üzere yaptıkları söyleşilerdeki öne çıkan noktaları
sıraladı. Çoğu zaman geçmişle ilgili sorulan sorulara gelecekle ilgili cevaplar
veren Beklan Algan’ın ciddi bir aydın sorumluluğu taşıdığını hatırlatan Cüneyt
Yalaz; birey merkezli bir bakışın aksine eğitim-araştırma merkezli ve
tiyatronun toplumsal işlevini de hesaba katan bir tiyatro anlayışının var
olduğunu söyledi. Söz alan seyircilerin de çeşitli noktaları belirtmesiyle
Beklan Algan vizyonuna dair önemli bir etkinlik tamamlanmış oldu.
Ömer Özdinç / Mimesis
Yayınlanma Tarihi: 29/03/2011