Yağmur Yağmur
21 Şubat 2013
Öncelikle, "Hamlet" gibi bir projeyi üstlenen Cef Tiyatro & Aysa Prodüksüyon (Prodüksiyon) ortaklığını cesaretleri ve sağlam vizyonlarından dolayı kutlamak isterim. Özel tiyatroların bu gibi prodüksüyonları (prodüksiyonları) üstlenmeleri bağlamında belli bir misyonun oluştuğunu görmenin tiyatromuz açısından çok sevindirici olduğunu belirtmek isterim...
"Düşüncenin soluk ışığı bulandırıyor yürekten gelenin doğal rengini" - Hamlet Çağdaş Türkiye Tiyatrosu'nun günümüzdeki en üretken ve en başarılı yönetmenlerinden Kemal Başar'ın, hikayesi (hikâyesi) ve aklına düşüş süreci 25 yıl öncesine, Hocası (hocası) Müşfik Kenter'in "Hamlet" yorumunu izlerken kurduğu hayale dayanan son oyunu "Hamlet"i Kadiköy Halk Eğitim Merkezi sahnesinde izleme olanağı buldum.
Öncelikle, "Hamlet" gibi bir projeyi üstlenen Cef Tiyatro & Aysa Prodüksüyon (Prodüksiyon) ortaklığını cesaretleri ve sağlam vizyonlarından dolayı kutlamak isterim. Özel tiyatroların bu gibi prodüksüyonları (prodüksiyonları) üstlenmeleri bağlamında belli bir misyonun oluştuğunu görmenin tiyatromuz açısından çok sevindirici olduğunu belirtmek isterim. William Shakespeare'nin en ünlü trajedilerinden olan Hamlet, 1500'lü yılların sonuyla 1600'lü yılların başında kaleme alınmış ve Dünya Tiyatrosu'nu derinden etkilemiştir.
Danimarka Prensi Hamlet, Kral babasının ölümünden sonra babası yerine tahta geçen ve annesi Getrude ile evlenerek kral olan amcası Claudius'tan öç almak ister. Babasının haksız yere öldüğünü ve her türlü erdemin yok sayılarak taht uğruna insanların böylesi sefilleşebildiği dünyayı sorgulamaya başlar. Yalnızlığı, kararsızlığı, erdemleri ve aşkı arasında bocalayan Hamlet karakteri dünya yazınındaki birçok önemli yazara ilham kaynağı oluşturmuştur. Tiyatro sanatı ve bilimsel araştırmaları dışındaki birçok düşünür, filozof ve siyasal bilimlerle ilgilenen bilim insanları "Hamlet" üzerine incelemeler kaleme almış ve tezler hazırlamışlardır.
Yaklaşık olarak 400 yıl önce yazıldığı bilinen "Hamlet", insanlık tarihi boyunca güncelliğini koruyabilecek özellikteki metinlerden biridir. Temaları, karakterleri, yazınsal görkemi ve şiirselliğiyle çağdaş yorumlara da açık olabilen en önemli tiyatro metinlerindendir. Dünya ve Türkiye Tiyatrosu'nda en çok sahnelenen oyunların başlıcalarından olan "Hamlet", bu kez Kemal Başar rejisiyle tiyatro sahnelerinde hayat bulmaya başlamıştır. Kemal Başar'ın tam da anlattığı gibi bu oyun tam anlamıyla günümüzün "Hamlet"idir.
Süre anlamında radikal bir değişikliğe uğrayarak 1 saat 50 dakikaya uyarlanan oyun, başından sonuna kadar "Hamlet"teki 'özü' yitirmeden seyirci algısını ayakta tutabilmeyi başarıyor. Sabahattin Eyüboğlu'nun usta işi çevirisi kullanılarak, dramaturjisini de kendisi üstlendiği bu oyunda Kemal Başar, hem kendi özgün ve yalın tiyatral tavrını, hem de klasik Shakespeare tınısının etkisini çok dengeli bir biçimde harmanlamış. Rejideki sadelik, yaratıcı ekibin yalın üslubuyla bir bütün oluşturmuş. "Hamlet"i detaylı bilenlerin yadırgayabileceği bu 'sadeleştirme', oyunun özüne gölge düşürmeden ete kemiğe bürünüyor ki bu da Kemal Başar'ı ayrı bir yetkinliği diye düşünüyorum. Oyunculuklardaki yüksek başarı da bunun diğer bir kanıtı.
Rejide kurulan "dünya"ya dair söylemek istediğim bir kaç (birkaç) husus daha var: Sahnede zengin bir çeşitlemeyle karşı karşıyayız. Şöyle ki; Claudius'un dua, Hamlet'in annesiyle yakınlaşması, düello gibi sahnelerdeki duygu yoğunluğu yüksek yaklaşım... Kılıçlı sahnelerdeki dinamizm... Yüksek bir tiyatral çıta hakim. Her bir sahne ayrı bir incelik ve ustalıkla işlenmiş. Hem dünü, hem de bugünü başarıyla yansıtan bir atmosfer hakim... Gelelim oyunda birbinden (birbirinden) başarılı performanslarıyla göz dolduran oyunculara... Hamlet karakterine kelimenin tam anlamıyla "ruh ve hayat" veren, daha önce "Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi" oyunundan da beğeni ile izlediğim Arda Aydın; bu, tiyatro tarihinin içselleştirilmesi ve karakterize edilmesi en meşakkatli rollerinden olan "Hamlet"i büyük bir başarı ve içsel enerjisi yükseklerde bir performansla canlandırmakta. Claudius rolündeki Hakkı Ergök, mimikleri, jestleri, diksiyonu ve duruşuyla ruhu deforme olmuş bir 'güce ve kendine tapanı' başarıyla yansıtarak inandırıcı kılmakta. Gertrud karakterindeki Lale Başar; sahne hakimiyeti ve beden kullanımıyla rolünün ağırlığını ve aynı zamanda hafifliğini müthiş bir kararlılıkta yansıtmakta. Ophelia'daki Beste Bereket sahne plastiğini ve beden oyunculuğunu zarif ve naif sahiciliğiyle rolüne aktarmakta.
Polonius rolünde İsmail İncekara, Leartes rolünde Sertan Müsellim, diğer karakterlerde ise; Mesut Yılmaz, Cemal Gönen, Hakan Eke, Mehmet Emci, Kosta Kortidis, Alkış Peker ve Asena Ongan rollerinin hakkını incelik ve başarıyla vermekteler. Sahne tasarımındaki yalın, rejiye ve oyuncunun oyun alanına hizmet eden çalışmasıyla Murat Gülmez, dekoru ve oyuncuları dosdoğru bir şekilde yansıtan ışık tasarımıyla Yüksel Aymaz, oyunun ruhuna, temalarına ve geçişlerine müthiş bir ahenk ve zenginlik katan, görsel etkisi yüksek olan koerografisiyle Hugo Wollf, tiyatroda ekip olabilmenin ehemmiyetini tam anlamıyla teslim etmişler. Oyunun tüm duygusal devinimlerine müzikal bir estetikle hayat veren Can Atilla, bugüne kadar en çok etkilendiğim tiyatro müziklerinden birine imza atmış.
Ve Okan Bayülgen... Sesiyle adeta "Hamlet"in babasının ruhunu üflemiş! Sesiyle "oynayarak" ve bunu yaparken de seslendirme çalışmalarından aşina olduğumuz "Okan Bayülgen"in tamamen dışına çıkarak oyuna bambaşka bir lezzet kazandırmış. Yalnızlık ve Erdem! İnsanlık tarihimiz boyunca yüzümüzdeki palyaçolardan, ruhumuzdaki yaralı soytarılara kadar, günümüzde hep halı altına süpürdüğümüz ve aslında hepimizin olan temel meseleleri...
Bu iki kavram üzerine düşünmek ve "sanat, yüzyıllar öncesinden bakalım neler demiş ve günümüzde de aslında nasıl hala (hâlâ) hiçbir şey değişmemiş" diye sorgulamak istiyor ve estetik derinliği yüksek bir deneyim yaşamak istiyorsanız en doğru oyundasınız derim. Yalnızlık ve Erdem (erdem) kavramlarına günümüze de ışık tutarak, Shakespeare'e saygı duruşundaki bu 'sahne resitali'ni kaçırmamanızı öneririm.
(Kaynak: tiyatronline)
