Herhangi bir okurun, Radikal'den alıp aşağıya aktardığımız haberi sağlıklı okuyabilmesi için, "intihal dedektörü"ne sahip olmasa da, bir polisiye roman yazarına başvurması gerekiyor. Time'dan alınarak Radikal'de yayınlanan aşağıdaki haber, net ifadeler içermeyen, okurun dikkatini dağıtan bir dille kaleme alınmış.
400 yıldır dünya tiyatro sahnelerini kirleten sahte duygular mimarı William Shakespeare'in, kendisine ait, su katılmamış yapıtını bulmak, çok güç, neredeyse olanaksızken, Shakespeare damgası vurulmuş o (ç)alıntı yapıtlara bakıp "intihal dedektörü" kullanmak, fiziksel olarak olmasa da, yazınsal anlamda intihara dek sürükleyebilir edebiyat profesörlerini...
Shakespeare'in, herhangi bir yapıtının, su katılmamış, yüzde yüz Shakespeare'in kendisine ait bir yapıt olduğunu iddia edenlere, dileyen, dilediği gibi inanabilir. Ancak, Lev Tolstoy tarafından kaleme alınan "Sanat Nedir?" kitabının "Shakespeare ve Dram Sanatı Üzerine" bölümünü okuyanlar, bu tür iddialara inanmak için, dakikalarca düşünmeyi yeğlemelerine karşın, bir türlü tam anlamıyla inanamıyorlar bu iddialara!
Aşağıda sunduğumuz Radikal'deki haberin ilk tümcesinin ikinci bölümünü buraya da aktarmak istiyorum:
"...'intihal dedektörü', bir Shakespeare oyununun keşfedilmesini sağladı."
Yukarıdaki tümceciği okuyan bir okur, Shakespeare'in (ç)alıntıcı yazar olduğu konusunda bir bilgiye sahip değilse, nasıl bir yargıya varacaktır? "Hımmm, İngiliz dilinin mimarı Shakespeare, demek ki, bir oyun daha yazmış" diye düşünmenin ötesinde bir yargıya varamayacaktır bilgisiz okur.
Peki, bırakınız, bilgilendirici bir başka metne başvurmayı, aşağıdaki dezenformatif haberin devamını dikkatlice okuduğumuzda bile, nasıl bir durumla karşı karşıya geliyoruz?
Yine, aşağıdaki haberden küçük bir alıntı:
(3. Edward Krallığı adlı) "eserin yüzde 40'ının Shakespeare, yüzde 60'ının ise (Thomas) Kyd'ın olduğu..."
Aman dikkat! 3. Edward'ın Krallığı oyunu, yüzde altmışını, yani çoğunu yazan Thomas Kyd'ın değil, bu yapıtın, sözde yüzde kırkını, yani azını yazan Shakespeare'in oluyor! Radikal'deki haberde, yapıtın yüzde altmışını yazan Thomas Kyd için şöyle bir söz söylenmiyor:
"...'intihal dedektörü', bir Kyd oyununun keşfedilmesini sağladı."
Küçücük bir haberi doğru dürüst okumanın bile ne kadar önemli olduğunu kavrayabilmek için, Radikal'deki haber, son derecede önemli.
Alman estetik ve sanat diktatörü Goethe'nin, dünya halklarına kaktırması olan sahte duygular mimarı Shakespeare'in, kapitalist kültür taşıyıcısı olarak ne kadar zararlı bir yazar(?!) olduğunu algılayabilmek için, Lev Tolstoy tarafından yazılan "Sanat Nedir?" kitabını mutlaka, ama mutlaka okumanız gerekir!!!
Sosyalist Sanatçı Hilmi Bulunmaz
***
İntihal dedektörü, edebiyat tarihinin hizmetinde
Akademisyenlerin, daha çok öğrencilerin ödevlerini kontrol edip, çalıntı bölümleri tespit etmek için kullandıkları 'intihal dedektörü', bir Shakespeare oyununun keşfedilmesini sağladı.
Bugüne kadar anonim kabul edilen ama William Shakespeare’e ait olabileceği de düşünülen ‘3. Edward’ın Krallığı’ adlı oyunun bir bölümünün gerçekten Shakespeare tarafından yazıldığı ortaya çıktı.
‘İntihal dedektörü’ denilen bilgisayar yazılımı, çok sayıda metni karşılaştırıp benzer kullanımları tespit edebiliyor. Edebiyatçılara göre iki farklı yazar en fazla 20 dizede bir, aynı cümleler kullanabilir. Daha fazla dizenin aynı olması eserin çalıntı olabileceği anlamına geliyor. Londra Üniversitesi’nden Edebiyat Profesörü Sir Brian Vicker bu mantıkla çalışan yazılımı kullanarak anonim olduğu bilinen ‘3. Edward’ eseriyle Shakespeare eserlerini karşılaştırdı ve çok sayıda benzerlik buldu. Bir başka keşif ise Shakespeare’in 3. Edward’ı tek başına yazmadığı. Yapılan taramada dönemin önemli yazarlarından Thomas Kyd’ın da 200 dizesine rastladı. Bu sonuçtan da eserin yüzde 40’ının Shakespeare, yüzde 60’ının ise Kyd’ın olduğu yorumuna ulaşılıyor. Eserin başlangıç kısmının Shakespeare tarafından yazıldığını geri kalanının da Kyd tarafından kaleme alındığını söyleyen Profesör Vickens, vardığı sonuçları henüz Shakespeare uzmanlarına kontrol ettirmediğini, sonuçların farklı açılardan da ele alınması gerektiğini söyledi. (Time)
(Kaynak: Radikal)
***
(Kaynak: TİYATROYUN)
***
Ayrıca bakınız:
