Oyun'un notu: LİNÇ KAMPANYASI ana sponsorlarından Mimesis sitesinden alıp olduğu gibi yayınladığımız LİNÇÇİ Öykü Gürpınar'a ait aşağıdaki yazıda bulunan LİNÇÇİ kişi ve LİNÇÇİ kuruluşların bu sıfatını biz ekleyerek, LİNÇÇİ kişi ve LİNÇÇİ kuruluşların adlarını belirgin hâle getirmek için üzerlerini kırmızı renkle biz boyadık!Ayrıca, yazıdaki bâriz yazım yanlışlarını kırmızı renkle biz belirtip, doğrularını yeşil harflerle biz yazdık!
***
"Oyun Çevirisi ve Sahnelemeyle İlişkisi" Atölyesi Gerçekleştirildi
LİNÇÇİ Mimesis Haber - 20. İstanbul Amatör Tiyatro Günleri kapsamında, 15 Mayıs Pazar günü “Oyun Metinleri Çevirisi ve Sahnelemeyle İlişkisi” konulu bir atölye, İTÜ Taşkışla Kampüsü 127 numaralı salonda gerçekleştirildi.
Atölye çalışması, oyun metni çevirmeninin dikkat etmesi gereken unsurlar ve oyunun sahneye taşınması sürecinde bir aktör olarak metin çevirmeninin rolü üzerine Başak Ergil’in sunumu ile başladı. Ardından Burç İdem Dinçel, atölye kapsamında ele alınan, Harold Pinter’ın “The Birthday Party” (Doğum günü Partisi) (Doğumgünü Partisi / Doğum Günü Partisi) adlı oyunu ve Pinter tiyatrosu üzerine kısa bir aktarımda bulundu; çeviride de dikkat edilmesi gereken önemli noktaları vurguladı. Bu noktada absürd tiyatro ve bu türün oyunlarının çevirileri üzerinde de duruldu. Ardından çalışmaya kısa bir ara verildi.
Aranın ardından LİNÇÇİ Fırat Güllü, oyunun Stanislavskiyen bir bölümlemesini sundu. Bu yöntemin tiyatro çalışmalarında sıklıkla kullanıldığını, metnin kaba aksiyon akışını bilmenin hem oyuncu hem de reji açısından önemli bir ihtiyaç olduğunu belirten LİNÇÇİ Güllü, çevirmenin çalışmasında da benzer bir yöntemin kullanılabileceğini belirtti. Çevirilerde böyle bir yöntemin kullanılmasının, rol kişilerini konuştururken sahne diline daha yakın bir dil kurabilmek açısından önemli olduğu söylenebilir.
Bölümlemenin tamamlanmasıyla birlikte uygulama aşamasına geçildi ve katılımcıların önerileri doğrultusunda oyundan bir bölüm çevrildi. Çeviri esnasında oyunun dili, Pinter’ın kelime oyunları ve alegoriler, rol kişilerinin karakterleri ve sahne diline, dolayısıyla Türkçeye uygunluk kriterleri temel alındı. Neticede ortaya çıkan alternatifli çeviri önerisi, sahneleme aşaması için hazır hale geldi. Bu noktada 3 ekip, üç farklı çeviri çalışmasını sahne üstüne taşımak üzere hazırlık yaptı.
İlk ekip, Memet Fuat’ın oyuna yaptığı çeviriden bir gösterim yaptı. Ardından, atölye çalışmasında ortaya çıkan bir çeviri ve bir katılımcının güncel-yerel bir yorumlamayla gerçekleştirdiği diğer çeviri de iki ayrı ekip tarafından sahnelendi. Sahnelemeler arasındaki farklılıklar, çeviri tercihlerini de ortaya koyuyordu. Üç çeviri de mizahi yönü desteklerken rol kişilerine farklı sahne buluşları şansı tanıyordu. Çeviri tercihleri, rol kişileri arasındaki ilişkiyi ters-yüz (ters yüz) bile edebilmişti.
Yapılan değerlendirmede güncel-yerel yorumlama ile yapılan çevirinin metni absürd tiyatro bağlamından kopararak farklı bir noktaya taşıdığı, bununla birlikte atölye kapsamında yapılan çeviri ile Memet Fuat çevirilerinin belli bir çerçeveyi koruduğu yönündeydi. Öte yandan çeviri esnasında yapılan tartışmalar hem oyunculuklara yön vermiş, hem de sahne buluşlarının önünü açmış görünüyordu. Bununla birlikte oyunculuk tercihlerindeki farklılaşmanın çeviri tercihlerini anlamayı zorlaştırdığı tespiti de yapıldı, üç çeviriyi de aynı oyuncuların sahnelemesinin aradaki farkı daha net ortaya çıkarabileceği belirtildi.
İstanbul Amatör Tiyatro Günleri, 17 Mayıs Salı günü Boğaziçi Üniversitesi Demir Demirgil Salonu’nda LİNÇÇİ İTÜ Taşkışla Sahnesi'nin "Antigone" (Sophokles) adlı oyunuyla devam edecek.
LİNÇÇİ Mimesis / LİNÇÇİ Öykü Gürpınar
(Kaynak: Mimesis)
