Biz, sadece tiyatro konusuyla kendimizi sınırlayan bir site olmadığımız için, tiyatronun dışındaki sanatsal etkinliklerde bulunan kişi, kuruluş ve kurumlardan da bilgi alıyoruz. Örnekse "Akbank Sanat", bize, sürekli olarak, etkinlikleri hakkında bilgi içeren postalar gönderiyor. Ancak, biz, yoğun bir posta yağmuru altında kaldığımızdan, öncelikle, Akbank Sanat gibi finans-kapitalin "sanat haberleri"ni yapmak yerine, finans-kapitale uzak duran kişi, kuruluş ve kurumların haberlerini yapıyoruz.Her ne denli, Can Yayınları, sosyalist çizgide yayın yapan bir kuruluş olmasa da, Erdal Öz'ün kitaplarını okuyarak hayata tutunan bir kuruluş olan Bulunmaz Tiyatro'nun yayın organı gibi hareket ettiğimiz için, yani sosyalist bir mantıkla yayıncılık yaptığımızdan, Can Yayınları'nın, bize gönderdiği bazı postaları "değerlendirme" kapsamına alıyoruz.
Japon edebiyatına, ayrıca bir tutkunluğumuz olduğundan, Can Yayınları'nın, bize gönderdiği "tanıtım yazısı"nı sizlerin dikkatine sunuyoruz. (HB)
***
Kişisel bir sorun, evrensel bir roman
1994 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü alan Japon yazar Kenzaburo Oe, çocuğu anormal doğan bir babanın yüzleştiği dehşeti ve başından geçenleri kişisel bir sorundan çıkarıp evrensel bir boyuta taşıyor. Yazar, gerçek hayatında kendisi de özürlü bir evlat sahibi olduğu için hiç de yabancısı olmadığı bu konuyu ele alırken, ruhsal şiddet öğeleriyle yüklü, acımasız bir romanın içinde kurgulanmış gri renkli çaresizlik evrenine davet ediyor okuru. Kitabın kahramanı, ya da anti-kahramanı, Bird’ün özürlü çocuğunu kendi varlığına karşı bir tehdit olarak görmesine dek uzanan dehşet verici üç günlük bir süreye tanıklık ediyoruz. Yetmiş iki saat içerisinde tüm geçmiş yaşantısıyla yüzleşen Bird, çocuğunu öldürmek ya da öldürmemek arasında bir seçim yapmaya çalışırken, kendisi için bir geleceğin hâlâ var olup olmadığını da sorguluyor Kenzaburo Oe’nin acı dolu satırlarında.
Can Yayınları, 2012’ye kadar yayın programı içine aldığı Japon edebiyatının önemli eserlerini Türk okuruyla buluşturmaya devam ediyor. 1994 yılında Nobel Edebiyat Ödülü alan Japon yazar Kenzaburo Oe’nin en tanınmış romanı, Japonca orijinalinden, Türkçe’de. Kişisel Bir Sorun, yazarın dünya dillerine çevrilen ilk romanı olma özelliğini de taşıyor. Tıpkı romanın baş karakteri Bird gibi kendisi de zihinsel özürlü bir çocuğun babası olan Kenzaburo Oe, kişisel bir sorunun nasıl evrensel bir soruna ve bireysel yaşamın edebiyata dönüşebileceğinin kanıtını sunuyor.
Kişisel Bir Sorun’da, büyük şehirde yaşadığı yalnızlaşma ve yabancılaşma sancılarından kurtulma yolunu Afrika gezisi hayallerinde arayan öğretmen Bird’ün hikayesine şahit oluyoruz. Evliliğinden sonra gerçekleşme umudu azalmaya başlayan Afrika hayalleri, karısının hamile kalmasıyla birlikte neredeyse gerçek olma şansını yitirir. Ancak çocuğun doğumuyla birlikte yalnızca hayalleri değil, Bird’ün gerçek yaşantısı da alt üst olur. Çocuk, beyin fıtığıdır ve ender rastlanan bu rahatsızlığı dolayısıyla neredeyse çift başlı gibidir. Kenzaburo Oe, kitabın bundan sonrasında milyarda bir rastlanabilecek inanılmaz bir karabasanı, okuru tüm yönlerden saran bir çaresizlik çemberinin içine alarak anlatıyor.
Beyin fıtığıyla doğan çocuğunun ardından Bird, korkudan çıldırmak üzere olan küçük bir kuşun çırpınışları gibi yaşama tutunmaya çalışır. On beş yaşında kendisine yakıştırılmış olan lakabın ne kadar da uygun düştüğünü akla getiren çatlak sesi gibi yaşamındaki çatlaklar da giderek çoğalır. Benliğinde derinlere kök salan alkol eğilimi, içinde bulunduğu çaresizlikte daha fazla su yüzüne çıkarken, utanç, korku ve özürlü çocuğuna karşı beslemeye başladığı düşmanlık hissi, doğumdan sonraki üç günü anlatan sayfalar boyunca Kenzaburo Oe’nin satırlarına dökülür.
KENZABURO OE
KENZABURO OE, 1935 yılında Japonya’nın Şikoku Adası’nda doğdu. Tokyo Üniversitesi’nde Fransız edebiyatı eğitimi gördü. Güçlü top lumsal ve siyasal eleştirileriyle Japon edebiyatında kendine özgü bir yer edindi. 1957’de Kurbanı Beslemek, 1964’te Kişisel Bir Sorun, 1967’de Sessiz Çığlık, 1969’da Delilikten Kurtar Bizi, 1983’te Atarashii hito yo, mezameyo adlı eseri (Ayağa Kalk Genç Adam) yayımlandı. Çar pıcı romanları ona dünya edebiyatında da önemli bir yer kazandırdı; Oe, 1994 Nobel Edebiyat Ödülü’yle onurlandırıldı.
