LATİN AMERİKA: İSYAN HEP VARDI!


Yeryüzünün en “kıpırtılı” coğrafyalarından biri… Bu nedenledir ki hakkında ne yazılsa, ne kadar yazılsa az… Ne kadar hızlı yazılsa günden günde devinen, değişen “hâlleri”ni takip etmede zorlanıyor insan. Ne kadar çok yazılsa, sömürgecilik, emperyalizm, askerî diktatörlükler, neo-liberalizm çemberinden çıkmaya istekli halkların başkaldırı biçimlerindeki yaratıcılığını yansıtmak güç… Zapatista ayaklanmasından sonra “sular duruldu” diyorsunuz, Oaxaca’daki isyan patlak veriyor. O dineldi diyorsunuz, Kolombiya dağlarından FARC bir kez daha kaldırıyor başını… Bolivya’da kendilerinden birini devlet başkanı yapıp dünyanın ilk “Yerli Anayasası”nı yürürlüğe sokan Bolivyalı Aymaraların, Quechuaların, Şili hükümetine savaş açan Mapuchelerin “Vardık, Varız, Varolacağız!” haykırışına Venezüella halkının “Ben bir askerim; sizler, yani halk benim önderimsiniz!” diye seslenen Chávez’e verdiği “Sí” yanıtı karışıyor - kıta biteviye ve bitimsiz bir harmanlama içerisinde.

Bu harmanlanma, özellikle ABD Başkanı Obama ve onun dışişleri bakanı Hillary Clinton’un dikkatlerini -Ortadoğu ve İç Asya bozgunlarının ardından- bir kez daha Latin Amerika’ya çevirmeleriyle, daha da soluk kesici bir hâl alıyor. Honduras’daki “postmodern darbe”, ABD’nin kıtadaki “Truva Atı” Kolombiya’nın Uribe yönetiminin Venezüella ve Ekvator’daki teşebbüsleri, Bolivya’da el altından “kontra” örgütlenmesini destekleyen “Yarım Ay (Media Luna)” burjuvazisi, kıtada örülmekte olan karşı devrim cephesini her gün biraz daha ayan ediyor. Ve “yalpalayanlar”: Arjantin’de Kirchner, Şili’de Bachelet, Brezilya’da Lula, Nikaragua’da Ortega, El Salvador’da Funes…

Sibel Özbudun’un derlediği Latin Amerika: İsyan Hep Vardı!, Sibel Özbudun ve Temel Demirer’in bir süredir hazırlamayı sürdürdüğü Latin Amerika temalı kitaplara eklenen yeni bir çalışma. Kıtada isyanların ve yüzleşmek durumunda oldukları tehditlerin geçmişi, hâli ve geleceğine ilişkin bir güncelleme. Meksika/Oaxaca ayaklanmasından Honduras darbesine uzanan kesitte açığa çıkan olanak ve tehditler enine boyuna irdeleniyor.

Kitapta S. Özbudun, T. Demirer ve C. Ateş’in yanı sıra, Brezilyalı siyasetbilimci Emir Sader, Francisco Javier Angulo, Bolivya-Meksikalı Su uzmanı Sonia Davila Poblete, Meksikalı sol entelektüel Gustavo Esteva, ABD’li sağlık uzmanı Nuria Homedes ve Antonio Ugalde, ABD’li savaş karşıtı eylemci Rick Rozoff, Fransız gazeteci Ignacio Ramonet, ABD’li akademisyen, eylemci James Petras’ın kıtanın çeşitli ülkeleri ve olayları üzerine değerlendirmeleri bulunuyor. Bunların yanı sıra, FARC-EP’nin yeni önderi Alfonso Cano’nun bir açıklaması ile geçtiğimiz Aralık ayında Caracas’da bir araya gelerek Kıtasal Bolívarcı Hareket’e dönüşen Koordinasyon’u oluşturan devrimci güçlerin çağrısı yer alıyor.

Evet, Latin Amerika: İsyan Hep Vardı! o kıpırtılı, o devingen, o devrimci coğrafyayı izlemek isteyenler için yararlı bir kaynak olacaktır.

KÜNYE: Sibel Özbudun (der.), Latin Amerika: İsyan Hep Vardı! (Temel Demirer-Canan Ateş-Emir Sader-Francisco Javier Angulo-Sonia Davila Poblete-Gustavo Esteva-Nuria Homedes-Antonio Ugalde-Rick Rozoff-Ignacio Ramonet-James Petras-Alfonso Cano) Kaldıraç Yay., İstanbul, 2009, 661 sayfa.